Το Just Eat και το Glovo βρίσκονται στο επίκεντρο μιας διαμάχης που θέτει υπό έλεγχο τον τομέα της παράδοσης στο σπίτι στην Ισπανία. Η διαφωνία προκύπτει μετά την καταγγελία που υπέβαλε η Just Eat κατά της Glovo, η οποία ισχυρίζεται ότι υπάρχουν πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού λόγω της παρατεταμένης χρήσης των οδηγών παράδοσης από την τελευταία υπό το πρόσχημα των ψευδών αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων. Αυτή η σύγκρουση όχι μόνο αντιμετωπίζει οικονομικά ζητήματα, αλλά τροφοδοτεί επίσης τη συζήτηση για τα εργασιακά δικαιώματα σε τέτοιου είδους πλατφόρμες.
Η αγωγή, που κατατέθηκε στις 29 Νοεμβρίου στα εμπορικά δικαστήρια της Βαρκελώνης, απαιτεί αποζημίωση 295 εκατ. ευρώ για ζημιές. Σύμφωνα με την Just Eat, η στρατηγική της Glovo να χρησιμοποιεί ψεύτικους ελεύθερους επαγγελματίες θα της επέτρεπε να εξοικονομήσει περισσότερα από 645 millones του ευρώ στο κόστος εργασίας, δίνοντάς της ένα αθέμιτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών που έχουν συμμορφωθεί με την ισχύουσα εργατική νομοθεσία.
Η αλλαγή κατεύθυνσης του Glovo
Η υπόθεση πήρε μια απροσδόκητη τροπή όταν, μόλις τρεις ημέρες μετά την καταγγελία, Η Glovo ανακοίνωσε ότι θα εγκαταλείψει το μοντέλο ψευδούς αυτοαπασχολούμενου και θα αρχίσει να προσλαμβάνει τους οδηγούς της ως μόνιμους εργαζόμενους. Αυτή η κίνηση αντιπροσωπεύει μια ριζική αλλαγή στο επιχειρηματικό μοντέλο της εταιρείας και ισχύει για όλες τις ισπανικές πόλεις όπου δραστηριοποιείται, περισσότερες από 900, και για όλες τις υπηρεσίες που προσφέρονται μέσω της πλατφόρμας της.
Η απόφαση της Glovo να προσαρμοστεί σε ένα 100% μοντέλο εργασίας δεν είναι τυχαία. Φτάνει μια μέρα πριν από την εμφάνιση του CEO του, Óscar Pierre, στα γήπεδα της Βαρκελώνης. Ο Πιερ κατηγορείται σε ποινική υπόθεση για φερόμενο έγκλημα κατά των δικαιωμάτων των εργαζομένων, ένα θέμα που έχει δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες στον νομικό και επιχειρηματικό τομέα.
Το Just Eat και η θέση του στον νόμο του Rider
Από την έναρξη ισχύος του νόμου Rider το 2021, η Just Eat ξεχώρισε για την αυστηρή συμμόρφωσή της με τους κανονισμούς. Η εταιρεία όχι μόνο προσάρμοσε το επιχειρηματικό της μοντέλο για να διασφαλίσει ότι όλοι οι οδηγοί διανομής προσλήφθηκαν ως υπάλληλοι, αλλά ήταν επίσης πρωτοπόρος στην υπογραφή συλλογικής σύμβασης με τα κύρια συνδικάτα της χώρας. Αυτή η προσπάθεια συμμόρφωσης με τη νομοθεσία σήμαινε υψηλό λειτουργικό κόστος για την Just Eat, θέτοντας την εταιρεία σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές που συνέχισαν να χρησιμοποιούν μοντέλα που βασίζονται σε ψευδείς ελεύθερους επαγγελματίες.
Στη δήλωσή της μετά την κατάθεση της μήνυσης κατά της Glovo, η Just Eat δήλωσε ότι «πολλές ποινές έχουν καταδικάσει τη Glovo για πρόσληψη οδηγών ντελίβερι ως ψευδείς αυτοαπασχολούμενους και παραβίαση των κανονισμών της Εργατικής Νομοθεσίας». Σύμφωνα με την εταιρεία, αυτό το μοντέλο όχι μόνο επηρεάζει άμεσα τα δικαιώματα των εργαζομένων, αλλά επηρεάζει αρνητικά και τον ανταγωνισμό στον κλάδο.
Οικονομικές και νομικές επιπτώσεις για το Glovo
Η μετάβαση του Glovo σε μοντέλο εργασίας δεν είναι χωρίς προκλήσεις. Η εταιρεία, που ανήκει στον γερμανικό κολοσσό Delivery Hero, έχει συσσωρεύσει πρόστιμα και κυρώσεις που σχετίζονται με το μοντέλο των ψευδοαυτοαπασχολούμενων εργαζομένων που υπερβαίνουν το 200 millones του ευρώ. Σύμφωνα με πρόσφατες αναφορές, το Delivery Hero έχει προβλέψει μέχρι 400 millones του ευρώ να αντιμετωπίσει πιθανά πρόστιμα και πρόσθετες χρεώσεις στην Ευρώπη.
Επιπλέον, η Glovo διαβεβαίωσε ότι θα ανοίξει τραπέζι διαλόγου με κοινωνικούς φορείς για να εγγυηθεί μια συναινετική διαδικασία εργασιακής μετάβασης. Αυτό το φόρουμ θα είναι ανοιχτό όχι μόνο στους εργαζόμενους της Glovo, αλλά και σε άλλους φορείς του κλάδου που επιθυμούν να προσαρμοστούν στην ισχύουσα νομοθεσία.
Από την άλλη πλευρά, αυτή η υπόθεση έχει επισημάνει την έλλειψη δράσης από ορισμένες πλατφόρμες για τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς εργασίας. Ενώ αντίπαλες εταιρείες όπως η Uber Eats επέλεξαν υβριδικά μοντέλα και άλλες, όπως η Deliveroo, εγκατέλειψαν την ισπανική αγορά, η Glovo συνέχισε να λειτουργεί με ένα σχέδιο που τώρα πρέπει να εγκαταλείψει οριστικά.
Η προοπτική των εργαζομένων και ο αντίκτυπος στον κλάδο
Η ομάδα των οδηγών παράδοσης, που εκπροσωπείται από συνδικάτα και συλλόγους όπως η RidersxDerechos, έχει επιδείξει προσοχή απέναντι στις διαφημίσεις της Glovo. Αν και πανηγυρίζουν την αλλαγή, απαιτούν εγγυήσεις διαφάνειας στους αλγόριθμους, νομιμοποίηση των μεταναστών εργαζομένων και σεβασμό των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων. Επιπλέον, ορισμένες ομάδες έχουν επισημάνει ότι αυτή η αλλαγή έρχεται πολύ αργά και μετά από χρόνια εργασιακής ανασφάλειας.
Από την κυβέρνηση, η υπουργός Εργασίας, Yolanda Díaz, τόνισε αυτή τη στροφή ως νίκη για τα εργασιακά δικαιώματα στην Ισπανία, επισημαίνοντας ότι «καμία εταιρεία δεν είναι υπεράνω του νόμου». Αυτή η αλλαγή αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό ορόσημο στην εφαρμογή του νόμου Rider, αν και αφήνει ερωτήματα σχετικά με το πώς θα επηρεάσει τον κλάδο συνολικά.
Η διαμάχη μεταξύ Just Eat και Glovo απεικονίζει τις προκλήσεις της λειτουργίας σε μια άκρως ανταγωνιστική αγορά, ενώ υπογραμμίζει την ανάγκη να συνδυαστεί η τεχνολογική καινοτομία με τον σεβασμό των εργασιακών δικαιωμάτων. Τώρα, η εστίαση θα είναι στο πώς και οι δύο εταιρείες θα διαχειριστούν τις νομικές και λειτουργικές επιπτώσεις αυτής της αντιπαράθεσης, που αναμφίβολα θα σηματοδοτήσει ένα πριν και το μετά στον τομέα των παραδόσεων στην Ισπανία.